Jak działa system podatkowy w Polsce?

Podatki stanowią główne źródło dochodów państwa, dlatego nie ma wątpliwości, że jednym z podstawowych obowiązków obywatelskich jest płacenie podatków. Wysokość podatków jest tematem ciągłych dyskusji, wiele osób nie zgadza się z kolejnymi zmianami w prawie podatkowym, sprzeciwia się też sposobowi, w jaki środki z podatków są wykorzystywane. Prawdą jest jednak, że bez podatków finansowanie działalności szkół, szpitali, budowa dróg czy wsparcie osób chorych i ubogich nie byłoby możliwe.

System podatkowy w Polsce

W Polsce wyróżniamy kilkanaście rodzajów podatków. Można je podzielić na bezpośrednie, czyli takie, które są nałożone na obywateli i z których należy rozliczyć się bezpośrednio z urzędem skarbowym, oraz podatki pośrednie, czyli wliczone w cenę dóbr i usług.

Podatki różnią się między sobą podmiotem opodatkowania, czyli tym, kto jest opodatkowany, a także przedmiotem opodatkowania, czyli tym, co podlega opodatkowaniu. Różnice dotyczą również sposobu poboru podatku, ponieważ tryb i warunki płatności w każdym przypadku są inne. Mimo oczywistych różnic, wszystkie podatki tworzą całość, zarówno w sensie prawnym, jak i ekonomicznym. Są ze sobą wzajemnie powiązane – tworzą system podatkowy. Poza podatkami w skład systemu wchodzą również organy administracji rządowej i pozarządowej oraz krajowe i międzynarodowe prawo podatkowe (w tym prawo karne skarbowe).

Podatki w Polsce

Pobór podatków umożliwia państwu pozyskiwanie środków pieniężnych niezbędnych do pokrycia potrzeb publicznych. Dzięki podatkom, obywatele mogą bezpłatnie korzystać z opieki medycznej, kontynuować edukację w szkołach i uczelniach publicznych, jeździć po równych i bezpiecznych drogach. Część zgromadzonych środków wraca do nich, czy to w formie dofinansowania do działalności, czy pomocy socjalnej (zasiłki rodzinne, opiekuńcze itd.).To w dużej mierze od sprawnego działania systemu podatkowego uzależnione jest to, jak funkcjonuje gospodarka państwa.

Rozliczanie podatków następuje w różnych formach i w różnych terminach. Komplikacji związanych z rozliczaniem podatków najmocniej obawiają się osoby prowadzące własne firmy. Na szczęście przy prowadzeniu księgowości firmy i spraw podatkowych pomoc oferuje biuro podatkowe. Księgowi doskonale wiedzą, jak działa system podatkowy w Polsce i czego urząd skarbowy oczekuje od firm i przedsiębiorców.

System podatkowy – dochody budżetu centralnego i budżetów samorządowych

Część podatków płaconych przez obywateli trafia do budżetu centralnego, inne zasilają budżet jednostek samorządu terytorialnego. Do dochodów budżetu centralnego zalicza się m.in. podatek dochodowy od osób prawnych (CIT), podatek dochodowy od osób fizycznych (PIT), podatek akcyzowy oraz podatek od towarów i usług (VAT). Z kolei na dochody budżetów samorządowych składają się: podatek od czynności cywilnoprawnych, podatek rolny i leśny, podatek od spadków i darowizn, podatek od środków transportu oraz podatek od nieruchomości.